Басты бет

Шакарим Құдайбердиұлы


Шәкәрім Құдайбердіұлы
(1858-1931)
 
1858 жылы туып, 1931 жылы қайтыс болған. «Түрік, қырғыз, қазақ һәм хандар шежіресі» атты тұңғыш кітабы 1911 жылы жарық көрген. Шәкәрімді философ, тарихшы, ойшыл ретінде де танытатын «Үш анық», «Мұсылмандық шарты» атты туындылары, әлеуметтік-ағартушылық арнадағы «Жолсыз жаза», «Қалқаман - Мамыр», «Ләйлі - Мәжнүн» т. б. жыр жинақтары мен поэмалары басылып шыққан. Оның сезімді жүрегінен «Бұл ән бұрынғы әннен өзгерек», «Жастық туралы», «Анадан алғаш туғанымда» сияқты жиырмаға тарта әсем әуезді әңдер туған. Хафиз, Физули, А.С.Пушкин, Л.Н.Толстой т. б. шығармаларын қазақ тіліне аударған.
Шығармалары
  1. Құдайбердіұлы, Ш. Адамдық борышың / Ш. Құдайбердіұлы // Жыл-он екі ай. - 2008. - № 3. - 70 б.
  2. Құдайбердіұлы, Ш. Ақыл деген - өлшеусіз бір жарық нұр / Ш. Құдайбердіұлы ; құраст. - автор Е. Шаймерденұлы // Қазақ афоризмдері. - Алматы. - 2008. - 124-136 б.
  3. Құдайбердіұлы, Ш. Ғауһардай көзі, бұлбұлдай сөзі...: [өлең] / Ш. Құдайбердіұлы // Айгөлек. - 2010. - № 3. - 8 б.
  4. Құдайбердіұлы, Ш. Еңлік – Кебек : өлеңдер / Ш. Құдайбердіұлы ; бас. ред. Б. Аяған // Ыбырай Алтынсарин. Шәкәрім Құдайбердіұлы. - Алматы. - 2007. - 614-630 б. - («Қазақ энциклопедиясының» кітапханасы: «Тұлғалар»).
  5. Құдайбердіұлы, Ш. Жаз шығып, жаманшылық жоғалғанда: өлең / Ш. Құдайбердіұлы ; бас редактор Ә. Нысанбаев // Екімыңжылдық дала жыры. - Алматы. - 2000. - 319-324 б.
  6. Құдайбердіұлы, Ш. Жастарға: абыз жыр / Ш. Құдайбердіұлы // Айқап. - 2013. - № 5. - 8-15 б.
  7. Құдайбердіұлы, Ш. Жастық туралы; кәрілік туралы; Сөз сынап, өлең өлшемен; «Бұл ән»; «Өлімнің хақ екенін көрсең де...», Өлген көңіл - ындынсыз өмір: өлеңдер / Ш. Құдайбердіұлы; құраст. Е. Дүйсенбайұлы // Ғасырлар тоғысындағы қазақ жыры: ХІХ ғасырдағы және ХХ ғасырдың басындағы поэзия. - Алматы. - 2007. - 332-348 б.
  8. Құдайбердіұлы, Ш. Жолсыз жаза : өлеңдер / Ш. Құдайбердіұлы ; құраст. М. Мағауин.- Алматы: Жалын, 1988. - 256 б.
  9. Құдайбердіұлы, Ш. Жол табалық ақылмен: шығармаларының бір томдық жинағы / Ш. Құдайбердіұлы ; құраст.-ред. К. Серікбаева; алғысөз Ә. Тәжібаев, Ш. Сәтбаева; соңғы сөз Р. Сейсенбаев. - Алматы: Дәуір, 2006. - 724 б.
  10. Құдайбердіұлы, Ш. Қазақтың қайдан шыққаны / Ш. Құдайбердіұлы // Құдайбердіұлы, Ш. Түрік, қазақ, қырғыз һәм хандар шежіресі. - Алматы, 2004. - 15-25 б.
  11. Құдайбердіұлы, Ш. Қалқаман-Мамыр; Еңлік-Кебек; Ләйлі-Мәжнүн : өлеңдер, проза, қара сөздер: шығармалар жинағы / Ш. Құдайбердіұлы ; құраст. Е. Манашов ; алғы сөз М. Жармұхамедұлы. - Алматы: Өлке, 2013. - 415 б. - (Жасөспірімдер кітапханасы).
  12. Құдайбердіұлы, Ш. Қаңлы, қыпшақ, қоңырат, қара қырғыз, керей, найман, уақ, төлеңгіт, тарақты, арғын / Ш. Құдайбердіұлы // Құдайбердіұлы, Ш. Түрік, қазақ, қырғыз һәм хандар шежіресі. - Алматы, 2004. - 27-31 б.
  13. Құдайбердіұлы, Ш. Ләйлі - Мәжнүн: поэма / Ш. Құдайбердіұлы // Алаш көсемсөзі. 10 томдық. 2 т: «Шолпан» журналы. - Алматы. - 2010. - 6 - 21 б; 210 - 229 б. - (Мәдени мұра).
  14. Құдайбердіұлы, Ш. Мұсылмандық шарты; Иманның мағынасы; Алла тағаланың барлығын ақылменен ойлап білмек; Қияметке тірілмекке нанбақ [т. б] / Ш. Құдайбердіұлы ; бас ред. Б. Аяған // Ыбырай Алтынсарин. Шәкәрім Құдайбердіұлы. - Алматы. - 2007. - 550-593 б. - («Қазақ энциклопедиясының» кітапханасы: «Тұлғалар»).
  15. Құдайбердіұлы, Ш. Түрік, қазақ, қырғыз һәм хандар шежіресі / Ш. Құдайбердіұлы. - Алматы: Ол-Жас Баспасы, 2004. - 80 б.
  16. Құдайбердіұлы, Ш. Ұлы жүз. Кіші жүз. Орта жүз / Ш. Құдайбердіұлы // Құдайбердіұлы, Ш. Түрік, қазақ, қырғыз һәм хандар шежіресі. - Алматы, 2004. - 25-26 б.
  17. Құдайбердіұлы, Ш. Үш анық / Ш. Құдайбердіұлы; Қаз. ССР Ғылым акад. М.О. Әуезов атындағы әдебиет және өнер ин-ты ; жауапты ред. А. Сейдімбеков. - Алматы: Қазақстан, 1991. - 80 б.
  18. Құдайбердіұлы, Ш. Шығармалар жинағы / Ш. Құдайбердіұлы ; құраст. Г. Мұқышева; алғы сөз М. Жармұхамедұлы. - Алматы: Өлке, 2013. - 415 б. - (Жасөспірімдер кітапханасы).
  19. Шәкәрім. Жолсыз жаза : өлеңдер мен поэмалар / Шәкәрім ; құраст., алғы сөз М. Мағауин ; сурет. М. Әлин. - Алматы: Жалын баспасы, 1988. - 253 б.: сурет.
  20. Шәкәрім. Қазақ айнасы: өлеңдер мен поэмалар / Шәкәрім. - Алматы: Атамұра, 2003. - 296 б. - (Атамұра кітапханасы).
 
Шәкәрім туралы
  1. Аймауытов, Ж. Абайдан соңғы ақындар / Ж. Аймаутов ; М. Әуезов; бас ред. Б. Аяған // Ыбырай Алтынсарин. Шәкәрім Құдайбердіұлы. - Алматы. - 2007. - 422-426 б. - («Қазақ энциклопедиясының» кітапханасы: «Тұлғалар»).
  2. Армысың, Шәкәрім аға! // Елеукенов, Ш. Көптомдық шығармалар жинағы. 5 т. Жаңа жолдан: зерттеулер, сыни мақалалар. - Алматы. - 2010. - 23-37 б.
  3. Ахметов, З. Шәкерім - қазақ әдебиетінің классигі / З. Ахметов // Абай. - 2007. - № 4. - 7-23 б.
  4. Ахметов, З. Шәкәрім Құдайбердіұлы / З. Ахметов // Ахметов, З. Таңдамалы. - Алматы. - 2008. - 1. Т. - Б. 192-203. - (Мерейтойлық әдебиеттер).
  5. Ахметов, Қ. Абайдың нағыз мұрагері: Шәкәрім Құдайбердиевтің туғанына - 150 жыл / Қ. Ахметов // Қостанай таңы. - 2008.- 18 шілде. - 5 б.
  6. Әбдіғази, Б. Шәкәрімнің «Қалқаман - Мамыр» поэмасы / Б. Әбдіғази // Шәкәрімтану мәселелері : Сериялық ғылыми жинақ. 4 т. - Алматы. - 2007. - 27-44 б.
  7. Әнес, Ғ. Иман диқаншысы - Шәкәрім ақын : алаш аманаты 100 жыл / Ғ. Әнес // Ана тілі. - 2017. - 20-26 сәуір (№ 16). - 2 б.
  8. Әпеева, Г. Шәкәрім поэмаларындағы махаббат мәселесі / Г. Әпеева // Қазақ тілі мен әдебиеті. - 2006. - № 8. - 115-118 б.
  9. Әпеева, Г. Шәкәрім поэмаларының этнографиялық негізі / Г. Әпеева // Ұлағат. - 2006.- № 4. - 1-2 б.
  10. Базарбаев, М. Шәкәрім ақын / М. Базарбаев; бас ред. Б. Аяған // Ыбырай Алтынсарин. Шәкәрім Құдайбердіұлы. - Алматы. - 2007. - 451-478 б. - («Қазақ энциклопедиясының» кітапханасы: «Тұлғалар»).
  11. Байгалиев, Б. Шәкәрім / Б. Байгалиев // Қазақ. - Алматы, 1994. - Б. 152-159.
  12. Даналық философиясы: Шәкәрім данышпандығының танымдық және тағылымдық болмысы // Әбдезұлы, Қ. Таным көкжиегі. - Алматы. - 2009. - 200 - 213 б. - (Ғылыми әдебиет).
  13. Елеукенов Ш. Р. Көптомдық шығармалар жинағы. Т. 5: Жаңа жолдан: зерттеулер, сыни мақалалар / Ш. Елеукенов.- Алматы: Қазығұрт, 2010. - 368 б: портр.
  14. Есаман, Х. Алыптар ақиқаты: рухани жаңғыру / Х. Есаман // Егемен Қазақстан. - 2018. - 9 қаңтар (№ 5). - 3 б.
  15. Есім Ғ. Шәкәрім шығармашылығының философиялық тұңғиығы / Ғ. Есім // Қазақ халқының философиялық мұрасы. Жиырма томдық. 11 т.: ХХ ғасыр басындағы қазақ философиясы. - Астана. - 2008. - 135-188 б. - (Мәдени мұра).
  16. Жұмахметұлы, Е. Рух туы: [Алаш орда - 100] / Е. Жұмахметұлы // Нұрлы таң. - 2017. - 14 желтоқсан (№ 49). - 11 б.
  17. Қазақ әдебиетінің қысқаша тарихы: оқу құралы. 2-кітап / жалпы ред. бас. Т. Кәкішұлы.- Алматы: Қазақ ун-ті, 2002. - 455 б.
  18. Қазақ сұлтандары хақында // Ескендір-Әбдешев, М. Қазақ портреттерінің тарихы. - Алматы, 2008. - 64-75 б.
  19. Қайратұлы, Б. Шәкәрім қажы суреттері шерткен сыр: ақын, жазушы Шәкәрім Құдайбердіұлы туралы / Б. Қайратұлы // Егемен Қазақстан. - 2017. - 22 тамыз (№ 160). - 8 б.
  20. Қалам еркелері // Нәсенов, Б. Абыралы - сұңқарлары. 6 кітап. ІІІ бөлім. 4 кітап.- Новосибирск. - 2002. - 329-470 б.
  21. Құдайбердіұлы, А. Абайдың үй-жайының салынуы хақында / А. Құдайбердіұлы // Қазақ әдебиеті. - 2009. - 20 наурыз. - 13 б.
  22. Құрманбайұлы, Ш., Шәкәрім аудармалары: [тәржіматану] / Ш. Құрманбайұлы//Ана тілі.- 2017. - 28 қыркүйек - 4 қазан (№ 39). - 5 б.
  23. Күмісбаев, Ө. Шығыс шайырлары: бес томдық. 3-том: Терең тамырлар / Ө. Күмісбаев ; жалпы ред. У. Қ. Қалижанов ; алғы сөз Ө. Күмісбаев. - Алматы: Дәуір, 2015. - 450 б.
  24. Қыдырұлы, Б. Шәкәрімнің «Үш анығы»: [Шәкәрім әлемі] / Б. Қыдырұлы // Ақиқат.- 2016. - № 7. - 72-78 б.
  25. Мағауин, М. Абайдың ақын інісі / М. Мағауин ; бас ред. Б. Аяған // Ыбырай Алтынсарин. Шәкәрім Құдайбердіұлы. - Алматы. - 2007. - 495-508 б. - («Қазақ энциклопедиясының» кітапханасы: «Тұлғалар»).
  26. Мағауин, М. Абайдың інісі / М. Мағауин // Құдайбердіұлы, Ш. Шығармаларының үш томдық жинағы. - Алматы. - 2008. - 2 т. - 8-28 б.
  27. Мұхамеджанов, Қ. Шәкәрім / Қ. Мұхамеджанов; бас ред. Б. Аяған//Ыбырай Алтынсарин. Шәкәрім Құдайбердіұлы. - Алматы. - 2007. - 479-494 б - («Қазақ энциклопедиясының» кітапханасы: «Тұлғалар»).
  28. Мырзағалиева, К. Әлем ақындардың афоризмдері: афоризмдер / К. Мырзағалиева // Қостанай таңы.- 2017. - 15 тамыз (№ 87). - 5 б.
  29. Омаров, А. «Қырықтан соңғы қырымды...» : [Шәкәрімнің шығармашылығы] / А. Омаров // Абай. - 2006. - № 3. - 46-56 б.
  30. Омаров, А. Шәкәрімнің өмірбаяны / А. Омаров // Абай. - 2006. - № 1. - 52-66 б.
  31. Омаров, А. Шәкерімнің өмірбаяны / А. Омаров // Абай. - 2007. - № 2. - 42-52 б.
  32. Омаров, А. Шәкәрімнің өмірбаяны / А. Омаров ; бас ред. Б. Аяған // Ыбырай Алтынсарин. Шәкәрім Құдайбердіұлы. - Алматы. - 2007. - 372-509 б - («Қазақ энциклопедиясының» кітапханасы: «Тұлғалар»).
  33. Сәрсенбаев, Р. Жаралы менің жүрегім / Р. Сәрсенбаев // Құдайбердіұлы, Ш. Шығармаларының үш томдық жинағы. 3 т.: Үзілмеген үміт: мақалалар, естеліктер, зерттеулер. - Алматы. - 2008. - 8-22 б.
  34. Сәтбаева, Ш. Шәкәрім Құдайбердиев (1858-1931) / Ш. Сәтбаева ; бас ред. Б. Аяған // Ыбырай Алтынсарин. Шәкәрім Құдайбердіұлы. - Алматы. - 2007. - 434-450 б - («Қазақ энциклопедиясының» кітапханасы: «Тұлғалар»).
  35. Сейсенбаев, Р. «Мұтылғанның» оралуы / Р. Сейсенбаев // Құдайбердіұлы Ш. Шығармаларының үш томдық жинағы. 1 т.: Қажыма, ойым, қажыма : өлеңдер. - Алматы.- 2008. - 10-14 б.
  36. Сыдықов, Е. Шәкәрім және Алашорда / Е. Сыдықов // Шәкәрімтану мәселелері : Сериялық ғылыми жинақ. - Алматы. - 2007. - Т. 4. - 5-19 б.
  37. Төлеубаева, К. Шәкәрім шығармаларындағы еңбек тәрбиесі / К. Төлеубаева // Ұлағат. - 2011. - № 5. - 54-64 б.
  38. Тұнғатар, Қ. Бір ғасыр бұрынғы бостандық / Қ. Тұнғатар // Егемен Қазақстан. - 2017. - 27 маусым (№ 121). - 10 б.
  39. Тұржан, О. «Shakarim. The life of Kazakh poet»: [Қошаған Күржіманұлының туғанына 170 жыл] / О. Тұржан // Тұмар. - 2015. - № 4. - 36-47 б.
  40. Ұлт рухы: Алаш қайраткерлерінің афоризмдері / құраст. Е. Зәңгіров. - Алматы: ARNA-B, 2015. - 159 б.: портр.
  41. Шалқар, К. Шығармалары: үш томдық. 1-том: Зауал заман: роман-диология / К. Шалқар. - Алматы: Таймас, 2011. - 399 б.: портр.
  42. Шәкәрім қажы деп отырмыз // Ескендір-Әбдешев, М. Қазақ портреттерінің тарихы. - Алматы, 2008. - 158-164 б.
  43. Шәкәрім шапағаты // Елеукенов, Ш. Әдебиет - тәуелсіздік қаруы; Бүгінгі сөз өнері: өрісі мен өресі. - Алматы. - 2009. - 144-154 б.
  44. Шәкәрім Құдайбердіұлы (1858-1931) // Қазақ әдебиетінің қысқаша тарихы : оқу құралы. - Алматы. - 2002. - 2 кітап. - 127-149 б.
  45. Шәкәрім Құдайбердиев (1858-1931) // Қалижанұлы, У. Қазақ әдебиетіндегі діни-ағартушылық ағым. - Алматы, 1998. - 222-239 б.
  46. Шәкәрімнің шежіресі // Мұхамедханов, Қ. Көп томдық шығармалар жинағы. - Алматы.- 2008. - 6 т. - 5-20 б.
  47. Ізтілеуова, С. Шәкәрімнің поэтикалық бастаулары / С. Ізтілеуова // Жалын. - 2006. - № 9. - 46-48 б.

Тілдер

Zoom

Current Zoom: 120%

Жолдау 2023

Antikor оrtalyǵy

Бір ел – бір кітап

Қазір сайтта

Қазіргі уақытта желіде 1 user қолданушы және 328 guests қонақ.

Жүйеге кіру

Назар аударыңыздар!

Әдеби карта

Біздің оқырмандар

Шектеусіз кітапхана