Суицид

 «Суицид» латын тілінен алынған «Өзін-өзі өлтіру, өзіне қол салу» деген мағынаны білдіреді. Тағы бір синонимдік мағынасы адамның өзіне-өзінің қиянат жасап, өз өмірін қиюы. Қазіргі таңда өзіне-өзі қол салу мінез-құлқы біржақты патологиялық тұрғыдан қарастырылмайды. Бұл әрекет көп жағдайда есі дұрыс адамның мінез-құлқы.
 
Адам белгілі бір нәрсеге қатты күйзелгенде және ол ұзақ уақыт бойы болғанда стресстік сезімдерге душар болады. Стресс өте ауыр психологиялық жағдайда қауіп қатер төнгенде,іс әрекеттің өте ауыр да жауапты кезеңде,әл қуатқа және ақыл ойға салмақ түскенде пайда болады.
 
Жасөспірімдер мен бозбалардың теріс мінез-құлқының басқа да түрлері бар. Бір авторлар оны мынадай түрлерге бөледі: реактивті негізделген (қашып кету, суицид), әдетте психиканың зақымдану негізінде болады; дұрыс белілмеген тәрбиенің негізінде болатын жеке адамның төменгі моральдік деңгейінен болатын түрі (есірткі қолдану, маскүнемдік),т. б.
 
Өзіне-өзі қол жұмсаудың негізгі себептері белгілі болғандықтан, олармен күресу арқылы бұл мәселені түбегейлі жоймағанымызбен, салдарын азайтуға әбден болады. Ол үшін психологтар, дін өкілдері, әлеуметтік қызметкерлер, салауатты өмір салтын насихаттаушылар, ұстаздар, ата – аналар, жалпы айтқанда біртұтас қоғам болып күресуіміз керек. Өзіне қол жұмсап тірі қалғандардың айтуымен белгілі болғандай, олардың дені өмірмен шын қоштасқысы келмеген, тек өздеріне қоғамның назарын аударуға тырысқан. Сондықтан, түрлі мәселелерге тап болып, депрессияда жүрген айналамыздағыларға жанашырлықпен қарап, сырымен бөлісуге мүмкіндік жасап, өмірдің жақсы жақтарын көбірек айтып, оның мәселесін шешуге жәрдем беруге тырысуымыз маңызды. Осы арқылы біреудің өмірін сақтап қалуымыз да әбден мүмкін.
 
Әдібиетты:
  1. Айғараева, К.М. Суицидтік мінез-құлықтың өзіндік психологиялық ерекшеліктері және оның алдыналу жолдары: [мұғалімдерге арналған материалдар] / К.М. Айғараева // Валеология денсаулық және өмірлік дағдылар. - 2011. - № 3. - 41 б.
  2. Алдабергенова, М. Суицид: себеп пен салдар: оқшау ой / М. Алдабергенова // Жалын. - 2011. - № 8. - 90-93 б.
  3. Аманова, И. Жасөспірімдік шақта стрестің әсерінен суицидтік мінез-құлықтың пайда болуы, оны зерттеудің психологиялық маңыздылығы / И. Аманова, М. Қуаналиева // Воспитание школьника (РК). - 2012. - № 11. - Б. 33-36.
  4. Асылханова, М. Жасөспірімдердің мазасыздануы мен суицидтік жағдайларға баруы / М. Асылханова // Воспитание школьника (РК). - 2011. - № 9. - Б. 2-5.
  5. Әлімжанов Б. Шығармалары: пьесалар. 2 том. Театр терезесіндегі сәуле / Б. Әлімжанов. - Астана: Фолиант, 2015.- 318,[2] бет.: портр.
  6. Әлимұхаммедұлы, Д. Суицид - суық сөз: жас бала имани тәрбиеге мұқтаж / Әлимұхаммедұлы, Д. // Егемен Қазақстан.- 2014. - 25 қазан (№ 209). - 5 б.
  7. Әлимұхаммедұлы, Д. Байдрахман, А. Қызыл сақина: [суицид в Казахстане] / А. Байдрахман // Нұрлы таң.- 2017. - 16 қараша (№ 45). - 8 б.
  8. Балғынбекұлы, Ж. "Өлім өйынынан" сақтаныныз! / Ж. Балғынбекұлы // Қостанай таңы. - 2017. - 8 ақпан (№ 15). - Б. 6.
  9. Досжанова, Қ. "Өмірден неге түңілдің, балақай?": [жасөспірімдердің өзіне-өзі қол жұмсауының және тұрмыстық зорлықтың мәселелері" қалалық семинар өтті] / Қ. Досжанова // Қостанай таңы.- 2012. - 28 қараша (№ 133). - 6 б.
  10. Есеңғазы, Н. Суицид / Н. Есеңғазы // Валеология денсаулық және өмірлік дағдылар. - 2013. - № 2. - 3-4 б.
  11. Жақсанов, О. Суицид ғасыр дертіне айналып бара ма? немесе адамдар неге мезгілінен бұрын қоштасуға асығады? / О. Жақсанов // Костанай. - 2008. - 18 қараша. - 6 б.
  12. Жәрімбет, Н. Уақыт айырмасының қолайсыз әсері көп: [көкейкесті] / Н. Жәрімбет, С. Шаймағанбетов // Егемен Қазақстан. - 2019. - 1 ақпан (№ 21). - 1, 6 б.
  13. Жетпісова, К. Өшпенділік пен қатыгездік - жастарға тән қасиет емес / К. Жетпісова // Үркер.- 2013. - № 1. - Б. 5-7.
  14. Жұмабаева А. Өмірден неге түңілдің? / А. Жұмабаева // Қостанай таңы. - 2009. - 27 қараша. - 10 б.
  15. Жүсіп, Қ. Тіршіліктің талақ еткен / Қ. Жүсіп // Қазақстан әйелдері. - 2013. - № 10. - Б. 2-3.
  16. Кәкімжанов, Ж. 40 секунд [Мәтін]: біздің зерттеу / Ж. Кәкімжанов. //Qostanai tany.- 2019. - 7 қаңтар (№ 1). - Б. 7.
  17. Қоңқабай, Ш. Өмірден неге түңілдің? [Мәтін]: [суицид в Казахстане] / Ш. Қоңқабай // Qostanai tany. - 2020. - 27 мамыр (№ 61). - Б. 6.

Тілдер

Zoom

Current Zoom: 120%

Жолдау 2023

Antikor оrtalyǵy

Бір ел – бір кітап

Қазір сайтта

Қазіргі уақытта желіде 1 user қолданушы және 88 guests қонақ.

Жүйеге кіру

Назар аударыңыздар!

Әдеби карта

Біздің оқырмандар

Шектеусіз кітапхана