Төлен Әбдіков (1942)
Төлен Әбдіковтың әдеби шығармашылығы 2023 жылы «Бір ел - бір кітап» акциясы аясында оқуға таңдалды.
Төлен Әбдік – азаматтық позицияны ұстанатын және оны қалай қорғайтынын білетін, қазіргі заманның көрнекті жазушыларының бірі. Ол өз шығармаларында қоғамды толғандыратын мәселелерді көтеріп, әлеуметтік «жараларды» бейнелейді. Ол әлемді адамның психологиясын сезінетін суретшінің көзімен көреді.
Төлен Әбдіков 1942 жылы 4 қыркүйекте Қостанай облысы, Жангелді ауданы, Еңбек ауылында дүниеге келген. Әбдіковтың «Райхан» атты алғашқы әңгімесі 1964 жылы Қазақстанның жас жазушыларының «Таңғы шық» әңгімелер жинағында басылған.
Әбдіковтың кітаптары бірқатар шет елдерде жарық көрді. Олар Еуропада ерекше танымал және Ф.Кафканың халықаралық әдеби сыйлығымен марапатталды.
2004 жылы «Парасат майданы» повесі үшін Төлен Әбдіков Қазақстан Республикасының Мемлекеттік сыйлығына ие болды. Жазушының әңгімесі бойынша «История неизвестного сына» (1983) фильмі түсірілді. Әбдіковтың қазақ тіліне аударған ежелгі грек аңыздары мен мифтері «Эллада ерлері» (1977) атауымен жеке кітап болып басылып шықты.
1984 жылы Алматыда ЖКТ сахнасында оның «Біз үшеу едік» драмасы қойылды.
Ол туралы:
- Абишева, О. Казахстанская проза последней трети ХХ-начала ХХI века / О. Абишева // Простор. – 2018. – № 7. – C. 144-155.
- Джундубаева, А. «Своё» и «чужое» слово в повести Т. Абдикова «Разума пылающая война» / А. Джундубаева // Простор. – 2017. – № 2. – С. 133-148.
- Москау, З. «Правой рукой» о войне умов : [к 80-летию Т. Абдика] / З. Москау // Казахстанская правда. – 2022. – 30 сентября (№ 187). – С. 10.
Оның шығармалары
- Әбдіков, Т. Оң қол : әңгіме / Т. Әбдіков // Жалын. – 2006. – № 3. – Б. 21-27.
- Әбдікұлы, Т. Жамандықты жеңу үшін өзімізді – өзіміз жеңе білуіміз керек : ақын Төлен Әбдікпен сұхбат / Т. Әбдікұлы ; сұхбаттасқан А. Мантаева, Н. Байырбек // Қазақ әдебиеті. – 2006. – 18 тамыз. – Б. 6-7.
- Әбдікұлы, Т. Тұғыр мен ғұмыр [повесть] / Т. Әбдікұлы //Ақ Жайық kz. – 2013. – № 2. – Б. 33-79.
- Абдик, Т. Таласбай : рассказ / Т. Абдик; пер. Майры Айжарыковой. // Нива. – 2013. – № 7. – С. 112-116.
- Абдиков, Т. Истина [Текст] : Повести и рассказы : пер. с каз. / Тулен Абдиков. – Алма-Ата : Жазушы, 1979. – 248 с.
- Абдиков, Т. Разума пылающая война : повесть / Т. Абдиков; перевел с каз. Анатолий Ким // Простор. – 2005. – № 2. – С. 7-61.
